'' Φιλία: Μια εθελοντική σχέση ''

'' Φιλία: Μια εθελοντική σχέση ''

                                                 από Γεωργία Λάττα

Η δημιουργία κι η διατήρηση της φιλικής σχέσης βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ατόμων, χωρίς να επιβάλλεται.

Προϋποθέτει την παρουσία ισχυρού συναισθηματικού δεσμού όπου τα μέρη αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως φίλο, λαμβάνουν υπόψη τις συναισθηματικές του ανάγκες προσαρμόζοντας παράλληλα τη συμπεριφορά τους κι επιδιώκουν τη συχνή αλληλεπίδραση.

Οι φίλοι συνεργάζονται, αλληλοβοηθούνται, αποδέχονται ο ένας τον άλλον, λειτουργώντας ως ισότιμα μέλη στη σχέση.

Φιλικοί δεσμοί αναπτύσσονται μεταξύ παιδιών του ίδιου φύλου, μπορούν ωστόσο να αναπτυχθούν και να διατηρηθούν φιλικές σχέσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών όταν οι συνθήκες το ευνοούν (κοινά ενδιαφέροντα κι εμπειρίες, γειτνίαση, συγγενική σχέση).

Ο θησαυρός που κρύβουν οι παιδικές φιλίες

Οι φιλικές σχέσεις που αναπτύσσονται  μεταξύ δύο ή περισσότερων παιδιών συμβάλλουν καθοριστικά στην ομαλή συναισθηματική τους ανάπτυξη καθώς και στην κοινωνική ενσωμάτωσή τους. Μέσω της φιλίας τα παιδιά εμπλέκονται περισσότερο σε θετικές μορφές αλληλεπίδρασης και γίνονται περισσότερο ικανά να χρησιμοποιούν στρατηγικές επίλυσης των συγκρούσεων.

Η φιλία δρα προστατευτικά, καθώς ένα παιδί που έχει τουλάχιστο έναν φίλο κινδυνεύει λιγότερο να «θυματοποιηθεί» από ομάδες συνομηλίκων του, αλλά και θεραπευτικά.

Οι προβληματικές συμπεριφορές αμβλύνονται, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση κι η αυτοεκτίμηση του παιδιού, βελτιώνεται η διάθεσή του. Οι φίλοι αλληλοϋποστηρίζονται συναισθηματικά, κατευνάζοντας το άγχος κι επιδρώντας θετικά στη σχολική προσαρμογή.

Οι φιλικές σχέσεις λειτουργούν ως πρότυπο για τις μελλοντικές, ενήλικες σχέσεις. Τέλος, ο "φίλος" λειτουργεί κι ως πηγή πληροφόρησης με συνέπεια τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.

Όταν οι φίλοι μαλώνουν

Τα παιδιά που είναι φίλοι μαλώνουν μεταξύ τους το ίδιο συχνά όπως συμβαίνει και με τα παιδιά που δεν έχουν φιλικές σχέσεις. Υπάρχει ωστόσο μια ουσιαστική διαφορά στον τρόπο που οι φίλοι χειρίζονται τη σύγκρουση. Επιλέγουν κατάλληλες στρατηγικές και προσεγγίσεις ώστε να συμφιλιωθούν, καθώς κι οι δυο επενδύουν συναισθηματικά σ' αυτή τη σχέση. Αυτές οι συγκρούσεις, οι οποίες δεν περιέχουν την έννοια του μίσους, λειτουργούν ως πολύτιμη εμπειρία που θα βοηθήσει τα παιδιά μελλοντικά ν' αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες.

Όταν οι λέξεις πληγώνουν

Τα παιδιά χρησιμοποιούν λέξεις κι εκφράσεις που πληγώνουν τους άλλους. Ιδιαίτερα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν την τάση να εκφράζουν επιθετικότητα με λέξεις και με έμμεσες πράξεις, όπως το να αποκλείουν τους άλλους. Συνηθέστερη έκφραση, κυρίως μεταξύ των κοριτσιών, είναι το "δε σ' έχω φίλη". Μ' αυτόν τον τρόπο εκφράζουν τη διαφωνία τους για ένα πλήθος περιστατικών, ποικίλης σοβαρότητας. Διάσταση απόψεων, άρνηση παραχώρησης ενός παιχνιδιού, απόρριψη από κάποια δραστηριότητα, αντιζηλία, καταστροφική συμπεριφορά, παραβίαση βασικών δικαιωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως η συμπεριφορά αυτή ενισχύεται από την επιτυχία που έχει να πληγώνει αυτούς στους οποίους απευθύνεται.

Δείξτε τους άλλους δρόμους

Πολλές φορές τα παιδιά είναι ικανά και πρέπει να τους δίνεται ο αναγκαίος χρόνος κι η δυνατότητα να επιλύουν μόνα τους τη σύγκρουση. Άλλοτε βλέπουμε να δημιουργούνται κλίκες και κάποια παιδιά να προσπαθούν συνεχώς να υπερισχύουν θυματοποιώντας άλλα παιδιά. Τότε είναι επιτακτική η ανάγκη να παρέμβει ο ενήλικας. Πρέπει να βοηθήσουμε  τα παιδιά ν' αντιληφτούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους, να αναγνωρίζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και να τα ελέγχουν, να βρίσκουν εναλλακτικές λύσεις επίλυσης των συγκρούσεων. Γνωρίζοντας ότι αυτή η συμπεριφορά οφείλεται πολλές φορές στην προσπάθεια του παιδιού ν' ανυψώσει την αυτοεικόνα του υποβιβάζοντας τους άλλους, προσπαθούμε να το βοηθήσουμε ν' αντιληφθεί τη μοναδικότητά του και ν΄αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Παράλληλα οφείλουμε νε ενισχύσουμε το παιδί που δέχεται την αρνητική συμπεριφορά, ώστε να γίνει ικανό να υποστηρίζει τον εαυτό του.

 

(Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο "Δε σ' έχω φίλη" τηςΓεωργίας Λάττα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάπλους).

Γεωργία Λάττα

Νηπιαγωγός / ειδική παιδαγωγός / συγγραφέας

πηγή:http://kvaggelitsa.blogspot.gr