Στέγη για όλο το Αρχείο Καβάφη

Της Έλενας Χουζούρη

Εκατόν πενήντα χρόνια από την γέννησή του και ογδόντα από τον θάνατό του πιο πολυμεταφρασμένου και πολυδιαβασμένου, ανά την υφήλιο, Έλληνα ποιητή συμπληρώνονται το 2013. Του Αλεξανδρινού Κωνσταντίνου Π. Καβάφη. Δικαίως το 2013 θα είναι Έτος Καβάφη.

Σ’αυτό το πλαίσιο η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ανακοίνωσε ένα βαρυσύμαντο γεγονός για τα ελληνικά γράμματα και προπαντός για την ελληνική ποίηση: Την απόκτηση ολόκληρου του Αρχείου Καβάφη το οποίο έως σήμερα ήταν διάσπαρτο. Η συγκέντρωση ολόκληρου του μεγάλου σε όγκο και σπουδαιότητα Αρχείου το οποίο ο ίδιος ο Καβάφης είχε οργανώσει, σε ένα μόνον χώρο θα διευκολύνει ιδιαιτέρως τις καβαφικές σπουδές και έρευνες των απανταχού καβαφιστών, οι οποίοι μέχρι πρότινος ήταν αναγκασμένοι να χάνουν τον πολύτιμο ερευνητικό τους χρόνο σε άσκοπες μετακινήσεις προκειμένου να συλλέξουν τις απαιτούμενες πληροφορίες και να μελετήσουν το διάσπαρτο αρχειακό υλικό.

Το συγκεντρωμένο πλέον Αρχείο Καβάφη περιλαμβάνει αφενός ανυπολόγιστης αξίας χειρόγραφα αφετέρου προσωπικά αντικείμενα του ποιητή. 

Συγκεκριμένα περιλαμβάνει: 

α) ποιήματα [πρωτότυπα, μεταφράσεις ποιημάτων, σχόλια σε ποιήματα κ.λπ] 

β) πεζά, λογοτεχνικά και φιλολογικά 

γ) ιδιωτικά [αλληλογραφία, ημερολόγια, άλλα χειρόγραφα που αφορούν τον δημόσιο και κοινωνικό βίο 

δ) Αρχείο της «Αλεξανδρινής Τέχνης» του περιοδικού το οποίο εξέδωσε ο Καβάφης τον Δεκέμβριο του 1926 –το διεύθυνε ο ίδιος- και χάρη στο οποίο δυνάμωσε η κίνηση γύρω από το έργο του Αλεξανδρινού. 

ε) Αρχείο Σεγκόπουλου [αρχειακά κατάλοιπα σχετικά με το έργο του Καβάφη του κληρονόμου του Αλέκου Σεγκόπουλου και της Ρίκας Σεγκοπούλου, πρώτης επιμελήτριας του αρχείου].

Ένα αρχείο οργανωμένο από τον ίδιο τον Αλεξανδρινό ποιητή.

Το αρχείο οργάνωσε ο ίδιος ο Καβάφης για να καθοδηγήσει την μελλοντική έρευνα του έργου του και να διασφαλίσει την επαφή αυτού με όλον τον κόσμο. 

Το 1963 ο Αλέκος Σεγκόπουλος εμπιστεύθηκε την επιμέλεια και την έκδοση όλου του αρχείου στον μελετητή του καβαφικού έργου Γ.Π. Σαββίδη. 

Ο Γ.Π. Σαββίδης επιμελήθηκε με υποδειγματικό τρόπο την έκδοση των «Ανέκδοτων» ποιημάτων από το Αρχείο Καβάφη, το 1968 και στη συνέχεια έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς φιλολόγους και μελετητές να δημοσιεύσουν ανέκδοτο υλικό, όπως η έκδοση των «Ατελών» ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη από την Ιταλίδα μελετήτρια και ελληνίστρια Renata Lavagnini, το 1999. 

Μετά το θάνατο του Γ.Π Σαββίδη, την σκυτάλη περιέλαβε ο γιος του Μανόλης Σαββίδης αλλά και άλλοι μελετητές του ανέκδοτου καβαφικού έργου, όπως ο Μιχάλης Πιερής που εξέδωσε τον πρώτο τόμο των «Πεζών» του Αλεξανδρινού, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και η Μαρία Στασινοπούλου οι οποίοι συνέγραψαν τον εξαιρετικά κατατοπιστικό και προσεγμένο τόμο «Ο βίος και το έργο του Κ.Π. Καβάφη» (εκδ. Μεταίχμιο) το 2001, και η Μιχαήλα Καραμπίνα-Ιατρού που μελέτησε και εξέδωσε σχετικά με την «Βιβλιοθήκη Κ.Π. Καβάφη», το 2003.

Η απόκτηση του συνόλου του Αρχείου Καβάφη από την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έχει ως στόχους, αφενός να αποτελέσει αυτό σημείο αναφοράς και ανοιχτής πρόσβασης για το ευρύ κοινό και αφετέρου να υποστηρίξει τον διεθνή χαρακτήρα της ποίησης και της προσωπικότητας του Καβάφη. Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσω την Ανθολογία ξένων καβαφογενών ποιημάτων που είχε εκδοθεί, το 2000, από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας με επιμέλεια του Νάσου Βαγενά, και περιελάμβανε 153 ποιήματα γραμμένα με τον τρόπο του Καβάφη η υπογείως επηρεασμένα από το καβαφικό πνεύμα, 135 ποιητών από 30 χώρες! Μια στιβαρή και αναμφισβήτητη απόδειξη της παγκόσμιας εμβέλειας του έργου του Αλεξανδρινού και της βαθιάς του επίδρασης στην ποίηση του πλανήτη μας. 

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών τοποθετεί τους στόχους της στο πλαίσιο μιας σύγχρονης προσέγγισης του έργου του Καβάφη ώστε να προκαλέσει το ενδιαφέρον των νεότερων γενιών, π.χ με την ψηφιοποίηση νέων μέσων, αλλά και να συνδράμει στην απόκτηση γνώσης και επαφής με το έργο του Καβάφη στους μη μυημένους.

Εδώ θα πρέπει να προσθέσω ότι ήδη οι καβαφικές μελέτες και σπουδές στην Ελλάδα έχουν δημιουργήσει μια μικρή παράδοση με εξαιρετικά πονήματα τα οποία εύχομαι και πιστεύω ότι θα βρουν κι αυτά την θέση τους στην προσπάθεια της ευρύτερης διάδοσης του καβαφικού έργου.

Στον χώρο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών θα εκτίθενται επί μονίμου βάσεως προσωπικά αντικείμενα και χειρόγραφα του Κ. Π. Καβάφη. Τα εκθέματα θα εναλλάσσονται και ο τρόπος της παρουσίασής τους θα απαντά στις σύγχρονες μουσειολογικές πρακτικές και προσεγγίσεις. Επίσης θα σχεδιαστούν επιμορφωτικά προγράμματα για το κοινό όλων των ηλικιών ενώ στο πλαίσιο του επερχόμενου «Έτους Καβάφη» θα οργανωθούν μια σειρά δράσεις.

http://pappanna.wordpress.com

http://bookpress.gr